Jesse Khalil – Nhóm Kỹ thuật Công nghệ Công ty TNHH ANTHI Việt Nam tổng hợp biên soạn.

Năm mươi năm trước đã được thiết kế và phê chuẩn bởi Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ (US DOD) - Hệ thống định vị dẫn đường toàn cầu bằng vệ tinh đầu tiên trên thế giới – GPS ( Hoa Kỳ) hiện đang chịu rủi ro đánh mất vị thế tiêu chuẩn vàng của thế giới về dịch vụ định vị dẫn đường và thời gian, theo nhận định của tờ The Wall Street Journal.

Trong một nghiên cứu công bố mới đây bởi Trung tâm Belfer của Harvard (Harvard’s Belfer Center for Science and International Affairs) có đoạn viết “BeiDou của Trung Quốc: Chiều hướng mới của Cạnh tranh Sức mạnh Cường quốc”, Sarah Sewall, Phó chủ tịch điều hành các vấn đề chiến lược tại IQT và hai đồng tác giả Tyler Vandenburg và Kaj Malden để chỉ ra những điểm rất rõ liên quan tới GPS phiên bản Trung Quốc, rằng đây là một phần trong những nỗ lực quốc gia dài hạn để tham gia vào danh sách các quốc gia dẫn đầu về kỹ thuật công nghệ và sử dụng chính những năng lực này để giành lấy các lợi thế địa chính trị trên khắp hành tinh.

Theo đánh giá của Sewall sự vượt trội về kỹ thuật của hệ thống BeiDou đã nhận được những đánh giá không mấy tốt đẹp từ Hội đồng Cố vấn Quốc gia đối với hệ thống GPS đưa ra, trong đó có đoạn chỉ ra rằng “Các khả năng của GPS kém hơn một cách đáng kể so với các khả năng của BeiDou do Trung Quốc sở hữu”, và đang đe dọa giành quyền thống trị của Hoa Kỳ trong lĩnh vực này.

Chùm vệ tinh BeiDou hiện mới hơn và có số lượng vệ tinh nhiều hơn bất kỳ hệ thống nào trên thế giới, cùng với đó là số lượng các trạm giám sát mặt đất lắp đặt trên khắp toàn cầu đã gấp hơn mười lần so với số lượng trạm của hệ thống GPS. Kết quả là, độ chính xác của hệ thống BeiDou tốt hơn tại rất nhiều khu vực trên trái đất, đặc biệt trong đó là các khu vực đang phát triển của thế giới.

Sewall cũng chỉ ra rằng trong các trường hợp nơi mà BeiDou cung cấp các dịch vụ và số liệu vị trí, dẫn đường và thời gian chính xác nhất nằm ở phía nam bán cầu, Trung Quốc có khả năng ảnh hưởng tới nền kinh tế của nhiều quốc gia, đây là một dẫn chứng để làm rõ cho nhận định này “Một dạng thức mới của cạnh tranh sức mạnh cường quốc mà hầu hết các thành viên trong chính phủ Hoa Kỳ không nhận thức được”. Trung Quốc đang cung cấp thông tin PNT tốt hơn để nâng tầm ngoại giao, kinh tế và tiềm lực quân sự của quốc gia này và Hoa Kỳ hiện không đủ năng lực để bảo vệ vị thế vượt trội trong dài hạn.

Không chỉ là so sánh với GPS, BeiDou hiện mới hơn và vượt trội so với tất cả các hệ thống GNSS hiện hữu khác, điều này dễ dàng để Trung Quốc thuyết phục các quốc gia khác sử dụng tín hiệu của họ và mua các thiết bị đặc biệt do quốc gia này chế tạo, đặc biệt khi mua các thiết bị từ các doanh nghiệp được sự hậu thuẫn mạnh mẽ bởi chính phủ Trung Quốc, ảnh hưởng trực tiếp tới kinh tế Hoa Kỳ và vị thế dẫn đầu của quốc gia này trong lĩnh vực định vị dẫn đường toàn cầu bằng vệ tinh GNSS.

NHỮNG LẦN PHÓNG GẦN ĐÂY CỦA BEIDOU VÀ NỖI SỢ THEO DÕI

Vào ngày 16/05/2023, Trung Quốc đã tiến hành lần phóng vệ tinh BeiDou mới nhất để làm đầy cho chùm vệ tinh trên quỹ đạo, tăng số lượng vệ tinh lên con số 56, con số này gần gấp đôi so với 31 vệ tinh GPS hiện có.

Các vệ tinh BeiDou mới nhất còn được trang bị chức năng nhắn tin hai chiều (Two-way Messaging), đây là chức năng mà các vệ tinh mới nhất của GPS không có. Chức năng này chủ yếu phục vụ cho khu vực lãnh thổ Trung Quốc và bắt buộc phải có bộ xử lý đặc biệt để khai thác, hiện bộ xử lý này chưa phổ biến rộng trên thị trường tiêu thụ phổ thông. Thiết bị và chức năng này cho phép người dùng gửi các bản tin ngắn trong khu vực hoàn toàn không được phủ sóng điện thoại di động mặt đất và cũng là giải pháp hữu hiệu sử dụng cho các hoạt động tìm kiếm và cứu nạn.

Một báo cáo của CNBC lưu ý về nỗi sợ liên quan tới BeiDou, với những nâng cấp trong thời gian gần đây, hệ thống BeiDou có khả năng được sử dụng dưới dạng thiết bị theo dõi – như với chức năng nhắn tin hai chiều hoàn toàn có khả năng thu thập thông tin về vị trí của người dùng cũng như các dạng số liệu khác có liên quan.

Hơn thế nữa, với việc gia tăng số lượng các ứng dụng dành cho điện thoại di động cũng như mức độ gia tăng nhanh chóng của các phương tiện tự hành khai thác những lợi thế của hệ thống vệ tinh BeiDou, ngày càng có nhiều dạng thức số liệu người dùng được phát truyền liên tục trong không gian.

Hiện quân đội Hoa Kỳ đang nâng cấp cho hệ thống GPS với các vệ tinh thế hệ mới hiện đại hơn được thiết kế để cung cấp thông tin tọa độ vị trí chính xác hơn ngay cả với các thiết bị không sử dụng cho các mục đích quân sự, đặc biệt là năng lực hoạt động ở những không gian khó khăn khi nhận tín hiệu hoặc trong nhà. Tuy nhiên, dịch vụ GPS thế hệ mới dành cho lĩnh vực dân sự chưa thể chính thức triển khai trong thời gian một vài năm tới, như vậy người sử dụng các ứng dụng thông thường vẫn phải tiếp tục chờ đợi.

GPS đã từng giữ vị trí tiên phong dẫn đầu trong lĩnh vực PNT khi mang đến cho người dùng dân sự một hệ thống giải pháp mới, tự do khai thác và hoàn toàn miễn phí. Trong khi mục đích ban đầu của GPS là phát triển phục vụ cho Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, điều này dẫn tới việc toàn bộ hạ tầng trên thế giới chuyển sang trạng thái nhạy cảm bởi nếu có bất kỳ vấn đề gì xảy ra với hệ thống đồng nghĩa với việc sẽ tác động diện rộng tới kinh tế Hòa Kỳ

(Còn tiếp)

Mọi thông tin xin liên hệ với chúng tôi qua hòm thư: info@anthi.com.vn