Maddie Saines – Nhóm Kỹ thuật Công nghệ Công ty TNHH ANTHI Việt Nam tổng hợp biên soạn.

Trong một báo cáo thực hiện bởi CNBC dựa trên bài nghiên cứu công bố bởi Trung tâm Khoa học và Quan hệ Quốc tế Belfer thuộc Harvard viết bởi tác giả Sarah Sewall – nhấn mạnh về những quan ngại gia tăng liên quan tới hệ thống vệ tinh định vị toàn cầu BeiDou của Trung Quốc bởi những điểm vượt trội về kỹ thuật công nghệ so với hệ thống vệ tinh định vị toàn cầu GPS của Hoa Kỳ và năng lực phục vụ rộng và tốt hơn so với tất cả các hệ thống vệ tinh định vị khác.

Trung Quốc thường thực hiện phóng cùng lúc nhiều vệ tinh BeiDou lên quỹ đạo.

Các chuyên gia trong báo cáo của CNBC giải thích rằng hệ thống vệ tinh BeiDou hỗ trợ cho tham vọng quân sự của Trung Quốc, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nội địa, đồng thời gia tăng vị thế ngoại giao của quốc gia đông dân nhất thế giới.

Vệ tinh BeiDou đầu tiên được phóng lên quỹ đạo vào năm 2000 và chỉ phục vụ cho lãnh thổ Trung Quốc. Nhưng ở thời điểm hiện tại hệ thống này lớn mạnh nhất trên quỹ đạo với 45 vệ tinh đang hoạt động mà trong đó có tới 30 vệ tinh thuộc thế hệ vệ tinh BeiDou đời mới nhất BDS-3.

Trong năm 2020, Trung Quốc đã phóng vệ tinh BeiDou cuối cùng để hoàn thiện toàn bộ thiết kế của chùm vệ tinh trên quỹ đạo. Kể từ thời điểm đó, ảnh hưởng của hệ thống định vị BeiDou ngày càng lớn hơn, ước tính hiện đã có hơn 1.1 tỷ người sử dụng dịch vụ mà BeiDou cung cấp.

Một tính năng trong các vệ tinh BeiDou thế hệ mới nhất đó là truyền tin hai chiều, tính năng này chỉ phục vụ trong lãnh thổ Trung Quốc và đòi hỏi phải có các bộ xử lý đặc biệt không phổ biến trong thị trường thương mại. Tính năng này cho phép người sử dụng gửi những bản tin ngắn ở các khu vực không có tín hiệu điện thoại di động phủ trên mặt đất và có thể sử dụng tính năng đặc biệt này phục vụ cho các hoạt động tìm kiếm cứu nạn SAR (Search and Rescue).

NỖI LO DO THÁM VÀ THEO DÕI

Báo cáo CNBC cũng lưu ý về nỗi lo do thám và theo dõi, với những nâng cấp mạnh mẽ, hệ thống BeiDou có khả năng được sử dụng dưới dạng thiết bị do thám theo dõi – thực vậy với tính năng liên lạc hai chiều, BeiDou có thể thu thập thông tin về vị trí cũng như các dạng thức số liệu khác.

Hơn thế nữa, với tốc độ tăng trưởng rất nhanh của các ứng dụng chạy trên điện thoại di động và phương tiện không người lái sử dụng dịch vụ từ hệ thống BeiDou, ngày càng có nhiều số liệu người dùng được phát truyền liên tục trong không trung.

ĐIỂM MẤU CHỐT

Các vệ tinh trong chùm vệ tinh GPS của Hoa Kỳ vẫn chưa có những tính năng giống như hệ thống BeiDou của Trung Quốc. Hiện đang có 31 vệ tinh GPS hoạt động trên quỹ đạo, trong đó chỉ có 6 vệ tinh là vệ tinh thế hệ thứ ba – GPS III.

HIỆN ĐẠI HÓA VỆ TINH GPS

Năm 2008 Lockheed Martin đánh bại Boeing – nhà sản xuất của các vệ tinh GPS đời cũ – để phát triển các vệ tinh GPS III, vệ tinh cuối cùng vừa được bàn giao vào tháng 02/2023. Các vệ tinh GPS III được nâng cấp khá tốt về năng lực hoạt động thông qua hàng loạt những nâng cấp và cải thiện, trong đó bao gồm các việc tăng cường năng lực bảo vệ tín hiệu và cải thiện độ chính xác.

Các vệ tinh GPS III mang số hiệu SV07, SV08, SV09 và SV10 (SV viết tắt của từ tàu không gian Space Vehicle) đang chờ được phóng lên quỹ đạo tại cơ sở sản xuất GPS III của Lockheed Martin đặt tại Waterton, bang Colorado.

Thời điểm hiện tại, Lockheed Martin đang sản xuất 22 vệ tinh GPS IIIF – nằm trong khuôn khổ hợp đồng đã ký năm 2018 – các vệ tinh này được trang bị nhiều tính năng nâng cấp hơn nữa. Các vệ tinh này có khả năng được phóng lên quỹ đạo vào năm 2026.

Lực lượng Không gian Hoa Kỳ USSF bắt đầu thực hiện hợp đồng tùy chọn thứ hai trị giá xấp xỉ 737 triệu đô la để thực hiện gói thầu mua sắm bổ sung các vệ tinh GPS IIIF từ Lockheed Martin vào tháng 10/2021. Hợp đồng tùy chọn này sẽ chế tạo thêm các vệ tinh GPS IIIF mang số hiệu SV15, SV16 và SV17.

Các vệ tinh nằm trong chùm vệ tinh GPS có khả năng được hiện đại hóa toàn diện vào năm 2032 hoặc 2033. Tuy nhiên ở thời điểm này, Hội đồng cố vấn Chương trình Không gian quốc gia PNT (Positioning Navigation and Timing) của Tổng thống Biden đã ghi nhận được sự cần thiết của nhiệm vụ tăng cường kiến trúc PNT quốc gia, đồng thời cũng thấu hiểu rằng các kỹ thuật công nghệ của hệ thống BeiDou đang vượt mặt hệ thống GPS.

Mọi thông tin xin liên hệ với chúng tôi qua hòm thư: info@anthi.com.vn