Ville Lehtola, Markku Markkula – Nhóm Kỹ thuật Công nghệ Công ty TNHH ANTHI Việt Nam tổng hợp biên soạn.

Các bản sao số về nguyên tắc đều có những điểm nhận dạng chung. Tuy nhiên, các bản sao số hiện đang sử dụng phục vụ cho ứng dụng của từng khu vực đô thị có thể sẽ rất khác nhau về mặt kỹ thuật theo cả hai hướng gồm phương pháp và số liệu (ví dụ ảnh chụp, đám mây điểm, các mô hình polygon). Điều này là kết quả của từng kỹ thuật riêng được sử dụng theo các yêu cầu kỹ thuật xác định hoặc các mục tiêu trong quy hoạch. Việc điều chỉnh các hoạt động trong quy hoạch từng hạng mục thành quy hoạch tổng thể đòi hỏi phải thu thập và tổng hợp tất cả mọi nguồn thông tin sau đó chia sẻ cho tất cả các bên, các đối tượng tham gia. Để sử dụng được các kỹ thuật máy tính, một bản sao số cần thực hiện nhiệm vụ như một tủ chứa tất cả thông tin dùng chung đối với phần hậu kỳ, trong khi phần tiền kỳ sẽ là giải pháp giao tiếp với từng hạng mục, các chức năng hiển thị có thể được vận hành bởi con người hoặc thiết kế sử dụng quy trình tự động, điều này có thể có những hạn chế nhất định nhưng lại thể hiện vai trò của bản sao số dành riêng cho từng ứng dụng cụ thể. Hệ thống hậu kỳ của bản sao số có thể được cập nhật tự động từ hệ thống các cảm biến thu thập số liệu sử dụng các kỹ thuật trí tuệ nhân tạo, và hệ thống tiền kỳ có thể sẽ mang tới những lợi ích to lớn đối với toàn bộ hệ sinh thái đô thị liên quan.

CẬP NHẬT TỰ ĐỘNG

Cập nhật cho các bản sao số là vô cùng quan trọng bởi tất cả các quyết định cần được đưa ra trên nền tảng phân tích những thông tin mới nhất có liên quan. Nếu việc cập nhật các mô hình kỹ thuật thực thi bởi con người, chắc chắn phần kinh phí sẽ lên rất cao. Ngoài ra, vẫn chưa có một cơ chế tối ưu để phối hợp trong quy hoạch, theo đó việc phối hợp trong quy hoạch sử dụng bản sao số sẽ vô cùng ấn tượng nếu như toàn bộ quá trình cập nhật được thực hiện hoàn toàn tự động bởi hệ thống máy tính. Yếu tố sáng tạo cơ bản trong quá trình cập nhật tự động đến từ lĩnh vực trí tuệ nhân tạo AI (Artificial Intelligence). Số liệu thu nhận được từ các cảm biến vạn vật kết nối Internet IoT (Internet of Things), các cảm biến đo đạc thực địa hay các nền tảng khác và các ứng dụng đang triển khai có thể được chuyển tiếp thành thông tin có ý nghĩa đối với bản sao số và các ứng dụng mà bản sao số phục vụ. Đây chính là đối tượng thay đổi cuộc chơi. Mặc dù kỹ thuật AI đã được nghiên cứu cách đây hơn 50 năm, tuy nhiên đến thời điểm hiện tại những mảnh ghép cuối cùng mới xuất hiện để hoàn tất bức tranh tổng thể. Về mặt nguyên tắc, các kỹ thuật trí tuệ nhân tạo có thể áp dụng được đối với các đối tượng đã được gán nhãn trong các đám mây điểm và ảnh chụp, sau đó các đối tượng đã gán nhãn này có thể ghép cặp với các đối tượng tương ứng trong các mô hình BIM và GIS. Tuy nhiên trong thực tiễn vẫn cần rất nhiều bước nghiên cứu nữa để biến điều này thành ứng dụng vận hành mượt mà.

YẾU TỐ CON NGƯỜI

Đô thị là các hệ thống phức tạp cấu thành bởi nhiều hợp phần, trong quá trình quy hoạch cần tới sự tham gia của nhiều đối tượng. Theo đó, yếu tố con người được coi là hợp phần tối quan trọng giữ vai trò xác định các cấu phần thiết yếu và định hình tương lai trong sử dụng các hệ thống bản sao số hỗ trợ cho quá trình ra quyết định quản trị vận hành đô thị. Khi các nhiệm vụ này được triển khai dưới hình thức quy hoạch có sự tham gia của tất cả các bên, thì những lợi ích đối với bản sao số càng được bảo đảm, các hệ thống an toàn và ổn định của các tổ chức liên quan có thể đăng nhập, hiển thị, khai thác và sử dụng nguồn thông tin tương ứng. Một trong những vấn đề khó khăn nhất ở thời điểm hiện tại đó là các công cụ trong BIM và GIS được phát triển và sử dụng dưới dạng các công cụ công nghệ thông tin IT dành cho những người đã có kiến thức và được định hướng về IT. Chính vì lẽ đó mà các công cụ này ở thời điểm hiện tại vẫn không phù hợp để sử dụng cho đại bộ phận người dùng, nhưng trong tương lai điều này sẽ thay đổi và các công cụ sẽ trở nên dễ dàng hơn với phần lớn người dùng, chỉ khi đó thì định hướng phối hợp quy hoạch mới có thể mở rộng trong thực tiễn.

Hình 4: Nhiều dạng thức bản sao số khác nhau của khu vực đô thị được thể hiện và sử dụng cho từng ứng dụng cụ thể, hầu hết được tạo ra và sử dụng bởi những người am hiểu về công nghệ thông tin.

KẾT LUẬN

Nhu cầu của đô thị luôn thay đổi theo thời gian, điều này thể hiện trong các chương trình mục tiêu chuyển đổi số của EU cũng như các mục tiêu phát triển bền vững Liên hiệp quốc SDG. Sự thay đổi có thể được phân chia thành từng mục nhỏ hơn là định hình một chương trình chuyển đổi toàn bộ. Bản chất của đô thị là cấu trúc phức hợp chính vì vậy nên các nhu cầu của đô thị cũng phức tạp, đại diện cho đặc thù của từng đô thị và nhu cầu của mỗi cá nhân là công dân của đô thị đó. Hiện tại các kỹ thuật bản sao số đang tập trung vào khía cạnh vật lý của đô thị theo đó không thể dự báo được những thay đổi của nhu cầu. Đây là lý do giải thích tại sao các kỹ thuật bản sao số cần được nghiên cứu phát triển thêm nữa bằng cách kết hợp với các yếu tố con người để đáp ứng thêm những khía cạnh khác. Cụ thể hơn như các khía cạch tâm lý của cộng đồng hay những ảnh hưởng của các đối tượng tự nhiên, kinh tế và xã hội cũng rất quan trọng trong nhiều tình huống khác nhau. Những ảnh hưởng và tác động này rất dễ nhận thấy khi chúng ta xem xét giá của bất động sản đô thị, nhưng thực tiễn thì các số liệu liên quan không giải thích nổi lý do ẩn phía sau thông số hiển thị đơn giản là giá giao dịch. Trong một mô hình tối ưu hơn, các kỹ thuật bản sao số có khả năng hàm chứa các thông tin khác trong cùng một khối số liệu cho phép sử dụng để dự báo về sự thay đổi trong tương lai của đô thị theo từng tình huống khác nhau.

Mọi thông tin xin liên hệ với chúng tôi qua hòm thư: info@anthi.com.vn