Theo GPS World

Nhóm Kỹ thuật Công nghệ Công ty TNHH ANTHI Việt Nam tổng hợp biên soạn.

Năm 1973 Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ (DoD) tìm cách kết hợp thành công hệ thống Transit (NNSS) và Timation vào trong cùng một hệ thống vệ tinh, với kết quả được thể hiện trong hệ thống định vị toàn cầu NavStar (NavStar-Global Positioning System). Lần phóng tàu đầu tiên được bắt đầu vào năm 1978 và hoàn thiện chùm 24 vệ tinh GPS vào năm 1993. Kể từ thời điểm đó, Nga, Châu Âu, Trung Quốc và Nhật Bản mới bắt đầu tạo ra các hệ thống vệ tinh định vị của riêng mình. Tất cả các chùm vệ tinh đó kết hợp với chùm vệ tinh GPS đã hình thành nên hệ thống định vị toàn cầu bằng vệ tinh với tên gọi mang tính tổng hợp GNSS (Global Navigation Satellite System) có tổng số vệ tinh lên tới hơn 120 chiếc.

Để ghi nhận sự thành công và những đóng góp tích cực của GPS trên bình diện toàn cầu, vào tháng Hai năm 2019 Nữ hoàng Elizabeth đã dành tặng phần thưởng cao quý cho bốn người đặt nền móng và cống hiến cho sự phát triển của chương trình GPS không chỉ riêng cho Hoa Kỳ mà còn cho cả thế giới. Bốn quý ông là những ngôi sao sáng giá của Hoa Kỳ, ngày 12 tháng 02 năm 2020, Tổng thống Donald Trumph ký tiếp sắc lệnh ghi nhận những giá trị to lớn trong lĩnh vực định vị, dẫn đường và thời gian PNT (Position, Navigation and Timing) với vai trò là nền tảng vô hình của xã hội hiện đại. Ngày 01 tháng 07 năm 2020, Đại uý “Sully” Sullengerger trong bài phát biểu của mình trước hội đồng cố vấn PNT trên nền tảng không gian đã chỉ rõ GPS trở thành một phần quan trọng không thế thiếu trong bất kỳ lĩnh vực nào của thế giới hiện đại mà chúng ta đang sống bao gồm giao dịch tài chính tiền tệ, giao thông vận tải, viễn thông, nông nghiệp, các hoạt động tìm kiếm cứu nạn, đo đạc bản đồ, xây dựng …

Các vệ tinh GPS giúp định hình chùm vệ tinh định vị quan trọng và từng vệ tinh đó nên được ghi tên một cách danh dự để ghi nhớ những nhà khoa học, các kỹ sư đã phát triển và xây dựng nên hệ thống Transit, Timation và chương trình GPS. Mặc dù các hệ thống cũ không còn tồn tại nữa, nhưng di sản mà chúng để lại sẽ được chúng ta ghi nhận mãi mãi. Kể từ thời kỳ Chiến tranh lạnh (Cold War) khởi điểm bằng vệ tinh Spitnik to bằng quả bóng chuyền bay quanh trái đất 63 năm trước, tới thời điểm hiện tại trong không gian đã có tới hơn 2.600 vệ tinh phục vụ cho nhiệm vụ nâng cao và cải thiện cuộc sống của con người dưới mặt đất, viễn thông liên lạc thông suốt, cung cấp thông tin vị trí liên tục, giúp con người hiểu biết tốt hơn về nơi mình sống. Tất cả chúng ta đều là con trẻ so với những ngôi sao, mặc dù những ngôi sao đó chính là các vệ tinh do chính chúng ta tạo ra.

GPS TỪ VÔ DANH SANG NỔI DANH TOÀN CẦU

Hơn 30 năm trước, tạp chí GPS World đã sớm đưa ra nhận định về sự thay đổi trong tương lai của hệ thống GPS từ một kỹ thuật vô danh sang những tiện ích ứng dụng nổi danh trên toàn cầu, bài đánh giá phân tích này được tạp chí đăng trước khi chùm vệ tinh GPS bước vào giai đoạn IOC (Initial Operational Capability). Thực tế, nó đã đi trước trong Chiến dịch Bão táp Sa mạc (Operation Desert Storm), ngay sau đó đã bùng nổ nhu cầu về các thiết bị GPS trong thực tiễn, tất cả đã được ghi nhận trong những tài liệu đánh dấu giai đoạn chưa từng thấy về tỷ lệ thay đổi trong các nguyên lý kỹ thuật của rất nhiều lĩnh vực ứng dụng thực tiễn bởi hệ thống định vị toàn cầu bằng vệ tinh GPS.

Các thiết bị được tích hợp máy thu GPS ngày càng trở nên phổ biến trong đời sống.

Ba mươi năm sau khi anh em nhà Wright có chuyến bay đầu tiên, việc di chuyển bằng đường hàng không vẫn đắt đỏ, hoàn toàn không tiện nghi và chỉ phù hợp với một số ít người sử dụng trong xã hội. Nếu so sánh hàng không với GPS và GNSS thì sự thay đổi của GPS khác rất nhiều– trong 30 năm kỹ thuật công nghệ GPS đã chuyển đổi từ các máy thu tín hiệu có trọng lượng trên 25 kg được cấp điện bởi ắc quy ôtô thành các máy thu tích hợp trong điện thoại có thể đút trong túi quần và những chiếc đồng hồ nhỏ nhắn đeo trên cổ tay của hàng tỷ người trên khắp hành tinh.

Năm 1978, năm mà vệ tinh đầu tiên thuộc Block-I GPS phóng lên quỹ đạo, hãng Trimble được thành lập. Sản phẩm đầu tiên của Trimble là máy thu Loran ra đời năm 1980, tiếp theo đó là các sản phẩm GPS thương mại đầu tiên vào năm 1984. Năm 1990, chính là năm tạp chí GPS World đăng bài đánh giá nhận định nêu trên, Trimble trở thành công ty GPS đầu tiên niêm yết trên thị trường chứng khoán. Kỹ thuật công nghệ định vị toàn cầu bằng vệ tinh GPS trở thành kỹ thuật lõi của Trimble và chúng đã tạo ra nền tảng giúp nhiều ngành chuyển đổi sang giai đoạn mới như xây dựng, nông nghiệp, giao thông vận tải, đo đạc bản đồ …

(Còn tiếp)

Mọi thông tin xin liên hệ với chúng tôi qua hòm thư: info@anthi.com.vn