Tác giả Alan Cameron – Nhóm Kỹ thuật Công ty TNHH ANTHI Việt Nam lược dịch  

Đại diện của Chính phủ Hoa Kỳ đã chỉ ra ngay trong diễn đàn quốc tế về định vị dẫn đường vệ tinh rằng việc ấn định sử dụng các dịch vụ GNSS xác định phục vụ các ứng dụng đặc thù như kiểm soát điều hành bay, vận chuyển hàng hoá, các cuộc gọi ứng phó với những trường hợp khẩn cấp, và thu phí đường bộ có thể làm phương hại đến những thoả thuận trong các điều khoản của Tổ chức Thương mại Thế giới WTO (World Trade Organization) có sự tham gia của rất nhiều Quốc gia, trong đó bao gồm tất cả 6 Quốc gia cung cấp dịch vụ GNSS đã ký tham gia. Việc sử dụng GNSS mang tính khu vực hiện đang tồn tại với hai hệ thống điển hình là GLONASS của Nga và BeiDou của Trung Quốc, đồng thời cũng được khuyến cáo và bàn thảo rất kỹ ở khu vực Châu Âu, hướng cho thị trường khu vực tới các máy thu sử dụng bộ xử lý tương thích Galileo.

Bài trình bày này đã được đưa ra trong Phiên họp thứ 9 của Ủy ban Quốc tế về các hệ thống dẫn đường vệ tinh toàn cầu ICG (International Committee on Global Navigation Satellite Systems), tổ chức vào các ngày từ 12 – 14/11/2014 tại Praha, Cộng hoà Czech.

Jason Kim, chuyên gia phân tích chính sách làm việc tại Phòng Thương mại Hoa Kỳ, chỉ ra rằng Hoa Kỳ và Châu Âu đã tiến hành đối thoại về các vấn đề thương mại liên quan tới GNSS dựa trên nền tảng các nội dung trong thoả thuận Hoa Kỳ - Châu Âu năm 2004 liên quan tới Chương trình hợp tác GPS – Galileo. Trong thoả thuận này, cả hai bên sẽ tiến hành tham khảo ý kiến của nhau trước khi công bố các tiêu chuẩn, các yêu cầu cấp chứng nhận, các quy định, các yêu cầu đi kèm, khẳng định cách thức tiếp cận không phân biệt đối xử và tôn trọng lĩnh vực thương mại GNSS của nhau, hình thành các nhóm làm việc để xem xét vấn đề không phân việc đối xử và tất cả các vấn đề khác có liên quan trong mối quan hệ thương mại hai bên. Cuối cùng Hoa Kỳ và Cộng đồng Châu Âu đã ghi nhận và lặp lại những cam kết của hai bên trong các nguyên tắc của WTO bao gồm cả các rào cản kỹ thuật thương mại TBT, cụ thể hơn sẽ không có hàng hoá liên quan tới lĩnh vực này bị phân biệt đối xử dựa trên các thước đo phi thuế quan như quy định, tiêu chuẩn, thử nghiệm và kiểm định hoặc các chứng nhận.

Kim đã nhấn mạnh phần nội dung trong bài trình bày của mình dưới tên gọi “Truy nhập thị trường GNSS”, ông ta cũng cho tạp chí Thế giới GPS biết rằng bài trình bày của ông ít hướng tới Cộng đồng Châu Âu vì điều này đã được thể hiện rõ trong các cam kết WTO mà chủ yếu dành cho các thành viên ICG còn lại, bao gồm các Quốc gia không cung cấp dịch vụ có thể sẽ phải yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ GNSS liên quan tới các hệ thống đặc thù.

“Để quảng bá cho việc chấp nhận các hệ thống của mình”, Kim chỉ ra trong bài trình bày của ông “Các nhà cung cấp GNSS đã cân nhắc/triển khai riêng cho rất nhiều ứng dụng như: Hàng không, vận tải đường bộ, theo dõi phương tiện HAZMAT, báo cáo tai nạn phương tiện đường bộ (eCall/ERA-GLONASS), và dịch vụ cuộc gọi khẩn cấp (E112)”.

Bài trình bày của cơ quan Chính phủ Hoa Kỳ tại ICG liên quan trực tiếp tới những vấn đề cụ thể mà những quy định đang được xem xét cân nhắc có thể gây ảnh hưởng tới khả năng bán các thiết bị phần cứng GPS của Hoa Kỳ trong nhiều lĩnh vực ứng dụng. Tất cả các thành viên của WTO, bao gồm cả sáu nhà cung cấp dịch vụ GNSS tham gia ICG cùng xem xét một giới hạn các thoả thuận thương mại được thiết kế để ủng hộ cho một thị trường có tính mở, tất cả được thể hiện trong bài trình bày tại ICG Praha: Thoả thuận chung về Thuế quan và Thương mại (GATT), Thoả thuận về các rào cản kỹ thuật tới thương mại (TBT), và Thoả thuận chung về Thương mại trong lĩnh vực dịch vụ (GATS). Hoa kỳ, Châu Âu, Nhật Bản và 12 Quốc gia khác cũng tham gia vào Thoả thuận WTO liên quan tới các chương trình mua sắm Quốc gia (GPA).

Uỷ ban Châu Âu gần đây đã chính thức công bố một cách rộng rãi rằng họ đang xem xét và tìm cách mô phỏng việc sử dụng Galileo, cụ thể hơn chính là việc thông qua các tiêu chuẩn đo lường bắt buộc phải đưa vào quy định đối với các thiết bị dẫn đường sẽ được lắp đặt trên tàu bay, phương tiện giao thông đường bộ …

“Các yêu cầu kỹ thuật bắt buộc đối với những hệ thống này được đưa ra để bảo vệ tính độc quyền và ngăn chặn các thiết bị nhập khẩu có khả năng và các chức năng GNSS hoàn chỉnh”, Kim nói “Các thành viên WTO có bổn phận tuân thủ các điều khoản TBT liên quan tới các xác lập kỹ thuật tiêu chuẩn”.

Kim kết luận bài nói của mình bằng cách đưa ra yêu cầu đối với tất cả những nhà cung cấp GNSS tham gia phiên họp ICG cần đưa việc truy cập thị trường GNSS vào lịch trình đàm phán giữa các bên trong thời gian tới, đồng thời cân nhắc việc cùng nhau xây dựng nguyên tắc mới về việc truy cập vào thị trường này trong tương lai.

ICG là tổ chức được thành lập từ năm 2005 dưới sự bảo trợ của Liên hợp quốc (UN) để thảo luận về GNSS và những lợi ích mà các hệ thống định vị dẫn đường vệ tinh mang đến cho nhân loại, ICG khuyến khích sự hợp tác trên tinh thần tự nguyện về các vấn đề cũng như lợi ích có liên hệ mật thiết tới các ứng dụng xây dựng trên cơ sở vệ tinh như định vị, dẫn đường, thời gian và các ứng dụng giá trị gia tăng khác. ICG cống hiến nhiều cho mục tiêu phát triển bền vững trên khắp thế giới. Bên cạnh các nhiệm vụ chính, ICG cũng khuyến khích sự phối hợp giữa các nhà sản xuất cung cấp thiết bị cũng như dịch vị liên quan tới hệ thống định vị dẫn đường vệ tinh toàn cầu GNSS, các hệ thống định vị dẫn đường địa phương và khu vực, cũng như các hệ thống cung cấp số liệu hiệu chỉnh tăng cường độ chính xác để đảm bảo khả năng tương thích cao hơn, chức năng tích hợp hoàn chỉnh hơn và quan trọng hơn cả là tính minh bạch từ đó hỗ trợ việc quảng bá và sử dụng tất cả các dịch vụ liên quan tới hệ thống GNSS trong tương lai, đặc biệt là các Quốc gia đang phát triển, trong trường hợp cần thiết sẽ thông qua các chương trình hỗ trợ để tích hợp vào cơ sở hạ tầng của Quốc gia đó. Ngoài ra ICG cũng hỗ trợ và phục vụ người sử dụng cuối cùng giúp họ xây dựng và phát triển các phương án triển khai ứng dụng trong thực tiễn, thuyết phục và khuyến khích xây dựng mối quan hệ đối tác từ đó hỗ trợ và giúp đỡ nhau chia sẻ thông tin mà các bên cùng quan tâm.

Mọi thông tin xin liên hệ với chúng tôi qua hòm thư: Info@anthi.com.vn