Số 31/2021: Đo đạc và tương lai: Công nghệ sẽ đi đến đâu ? - Số 3

Image Content

Tim Burch

Nhóm Kỹ thuật Công nghệ Công ty TNHH ANTHI Việt Nam tổng hợp biên soạn.

Trên thị trường hiện có nhiều loại cảm biến số liệu có khả năng thu thập được hàng triệu số liệu điểm đo trong khoảng thời gian ngắn chỉ tính bằng giây. Trong khi đó các nhà đo đạc đang dần làm quen với việc phải xử lý và làm việc với một tập hợp số liệu thường được biết đến với tên gọi đám mây điểm (Point Cloud) có dung lượng lên tới hàng gigabyte/terabyte số liệu, nhưng xét về bản chất những dạng thức số liệu này dù có mới thì vẫn bắt nguồn từ trong quá khứ khi chúng ta sử dụng các loại máy đo toàn đạc hoặc máy thu tín hiệu vệ tinh GNSS. Việc thay đổi một cách nhanh chóng của các hệ thống phần cứng máy tính phục vụ cho xử lý số liệu, các phần mềm đa chức năng, khả năng lưu trữ cũng như lập trình tuỳ biến cho phép chúng ta đơn giản hoá quy trình thao tác đối với những khối số liệu lớn, huấn luyện máy tính xử lý và trích xuất thông tin tự động, tuy nhiên vẫn còn đó nhiều nhiệm vụ trong lĩnh vực đo đạc bản đồ vẫn còn tồn tại để những nhà đo đạc trẻ có cơ hội khám phá và thi thố tài năng.

PHƯƠNG TIỆN TỰ HÀNH

Những người ham mê môn trò chơi mô hình đã tạo ra và cũng đã phá hỏng rất nhiều các mô hình máy bay trực thăng và máy bay cánh bằng điều khiển từ xa trong những năm qua, nhưng chính họ là những người đi tiên phong trong lĩnh vực ứng dụng của các thiết bị bay không người lái. Nhưng hầu hết cộng đồng chưa nhận ra rằng một trong những điểm nâng cấp lớn nhất trong lĩnh vực thiết bị bay điều khiển từ xa đó chính là việc áp dụng kỹ thuật định vị dẫn đường toàn cầu bằng vệ tinh GNSS vào các hệ thống kiểm soát dẫn đường bay. Chắc chắn là như vậy, bởi đến thời điểm hiện tại gần như tất cả chúng ta đều đang sử dụng máy thu GNSS tích hợp ngay trong chiếc điện thoại thông minh, nhưng liệu chúng có đơn giản chỉ là sự tích hợp vào các loại đồ chơi đơn thuần không? Thực tiễn cho thấy việc tích hợp được thiết bị GNSS làm thay đổi hoàn toàn thiết bị bay không người lái, chúng ta đã được tận mắt thấy một cuộc cách mạng khi UAV đã trở thành công cụ không thể thiếu trong nhiều ứng dụng hiện đại, đương nhiên lĩnh vực đo đạc bản đồ cũng không phải là ngoại lệ. Với việc tăng khả năng kiểm soát điều khiển cũng như độ ổn định trong quá trình vận hành, ngày nay chúng ta thấy UAV xuất hiện nhiều trong các ứng dụng như đảm bảo an toàn sinh mạng, tìm kiếm cứu nạn hỗ trợ khẩn nguy, quản lý đô thị, giao hàng, hỗ trợ kiểm soát dịch bệnh … Khả năng lập trình tối ưu kết hợp với việc xác định địa điểm mục đích cho từng chuyến bay cụ thể cho phép người dùng UAV có khả năng thu được các kết quả với độ chính xác cao hơn rất nhiều, nhưng chúng cũng đang dần làm giảm đi mức độ can thiệp của con người.

Một thiết bị tự hành khác cũng bắt đầu chiếm lĩnh thị phần thiết bị tự hành trong lĩnh vực đo đạc bản đồ đó chính là tàu mặt nước tự hành USV (Unmanned Surface Vessel) đang bắt đầu phổ biến trong lĩnh vực đo đạc nghiên cứu thuỷ văn. Cũng giống như thiết bị bay không người lái UAV, USV vận hành tự động và được lập trình sẵn để đi theo các tuyến đo thiết kế sẵn trong khu vực khảo sát với độ chính xác cao hơn nhiều. Bởi những lợi thế đặc biệt, chính vì vậy USV có khả năng thực hiện nhiệm vụ đo sâu ở những vùng nước nông, nơi mà các tàu đo có người điều khiển không thể tiếp cận được.

Một mảng mà kỹ thuật công nghệ mới đang tham gia vào các phương tiện tự hành đó chính là hệ thống tránh va chạm CAS (Collision Avoidance System). Các hệ thống tránh va chạm này hiện đang được lắp đặt trên các thiết bị bay không người lái UAV thế hệ mới nhất để tiếp tục quá trình nâng cấp khả năng dẫn đường nhằm nâng cao khả năng hoạt động của UAV trong không gian hẹp, nhiều vật cản hoặc địa hình thay đổi liên tục. Bằng cách triển khai các hệ thống tránh va chạm sử dụng nền tảng tín hiệu radar bao phủ toàn thân của UAV, khả năng va chạm gần như được loại bỏ.

Hạn chế hoạt động theo khu vực địa lý hiện cũng đang là kỹ thuật cao cấp được ứng dụng trên các loại UAV thế hệ mới để đảm bảo rằng các thiết bị bay không người lái không có cơ hội xâm phạm vào các vùng cấm bay, bằng cách lập trình các khu vực cấm bay vào máy tính điều khiển bằng các điểm có toạ độ địa lý chính xác, hệ thống bay sẽ xác định rõ ràng và chính xác khu vực an toàn bay và các khu vực bị hạn chế. Đồng thời các loại UAV thế hệ mới đều được lập trình sẵn để có thể tự động quay về điểm cất cánh trong những trường hợp có sự cố bất thường.

CÁC KỸ THUẬT CAO CẤP KHÁC

Có khi nào bạn tự đặt câu hỏi cho mình rằng ngay trong nhà mình hay tại văn phòng các kỹ thuật mới đang được sử dụng như thế nào? Có lẽ nhiều hơn so với bạn có thể hình dung. Một số người có thể nhận thức được ngay về các hệ thống tự động thông minh hiện có trong nhà mình như dàn loa thông minh, hệ thống điều khiển tự động trong nhà như Alexa, Echo, Nest … những vẫn còn đó rất nhiều giải pháp và hợp phần thông minh khác mà mọi người chưa nhìn nhận hết được.

Các hệ thống điều khiển từ xa thế hệ mới cho phép bạn kiểm tra xem các cánh cửa đã được khoá hay chưa, cho dù đó là cửa sổ, cửa chính hay cửa nhà để xe. Trong trường hợp cần thiết, bạn chỉ cần một thao tác bấm nút đơn giản trên màn hình là toàn bộ hệ thống sẽ được tự động khoá lại. Các cảm biến chuyển động cho phép bạn phát hiện bất kỳ một chuyển động nhỏ nào cả bên trong lẫn bên ngoài nhà. Các cảm biến thông minh khác có khả năng phát hiện ra hiện tượng rò rỉ nước trên đường ống, các thông số môi trường như nhiệt độ, độ ẩm, độ bụi trong không khí, khí độc …. và đưa ra cảnh báo.

(Còn tiếp)

Mọi thông tin xin liên hệ với chúng tôi qua hòm thư: info@anthi.com.vn