Tổng quan các kỹ thuật địa không gian trong công nghiệp khoáng sản

Wim van Wegen & GIM

Nhóm Kỹ thuật Công nghệ Công ty TNHH ANTHI Việt Nam dịch và biên soạn.

ẢNH VỆ TINH

Có rất nhiều nguồn thông tin quan trọng trong công nghiệp khoáng sản đang được thu nhận từ ngoài không gian và ảnh vệ tinh là một công cụ tối cần thiết trong các dự án tìm kiếm thăm dò khoáng sản. Do các tấm ảnh vệ tinh có thể đạt độ chi tiết rất cao và phủ trùm trên diện rộng nên có khả năng cung cấp thông tin tìm kiếm dấu hiệu để xác định sự hiện diện của các loại vật chất khoáng sản khác nhau, thành lập bản đồ phân bố, cung cấp bức tranh toàn cảnh cực kỳ có giá trị cho các công ty khai khoáng xem xét cân nhắc trước khi quyết định lựa chọn vị trí để đầu tư và triển khai công tác khai thác.

Nhờ khả năng phủ trùm ảnh trên bình diện toàn cầu, sử dụng ảnh vệ tinh là phương pháp an toàn và chi phí hợp lý để thu nhận nguồn thông tin cần thiết ở bất kỳ nơi đâu trên thế giới, thậm chí cả những khu vực mà con người chưa hề đặt chân tới. Ảnh vệ tinh cũng được sử dụng để theo dõi sự thay đổi về độ cao trên các khai trường mỏ lộ thiên. Kỹ thuật xử lý ảnh, lấy mẫu, phân tích, tham chiếu toạ độ, trích xuất các đối tượng từ ảnh theo khoá, tạo ảnh trực giao … là những kỹ thuật xử lý ảnh phổ biến nhằm tạo ra số liệu phục vụ nhiều ứng dụng khác nhau trong lĩnh vực địa chất và khoáng sản.

 Ảnh màu độ phân giải cao chụp từ vệ tinh viễn thám có khả năng sử dụng rất tốt trong quá trình thăm dò phát hiện khoáng sản cũng như quy hoạch khu vực khai thác.

Một trong những kỹ thuật đặc biệt thường được sử dụng trong tìm kiếm các nguồn khoáng sản là kỹ thuật sóng ngắn hồng ngoại SWIR (Short-wave Infrared) với các dải bước sóng có các tính năng viễn thám đặc biệt ví dụ như dò tìm khoáng vật từ trong không trung, đây là kỹ thuật mà các công nghệ khác không thể thực hiện được. Các vệ tinh SPOT4 và SPOT 5 đều đã được trang bị hệ thống SWIR, DigitalGlobe hiện đang là nhà cung cấp các bức ảnh SWIR độ phân giải cao phục vụ cho lĩnh vực tìm kiếm thăm dò khoáng sản.

PHẦN MỀM XỬ LÝ SỐ LIỆU

Những năm vừa qua, thế giới đã được chứng kiến những bước tiến lớn trong lĩnh vực xử lý số liệu đo đạc phục vụ ngành công nghiệp khoáng sản bằng các phần mềm chuyên dụng, được thiết kế riêng để phục vụ cho lĩnh vực ứng dụng đặc thù này. Các phần mềm xử lý số liệu thế hệ mới tham gia vào tất cả các công đoạn trong vòng đời của một khu mỏ, đồng thời những phần mềm này còn cung cấp các chức năng vô cùng quan trọng để hỗ trợ cho giải pháp quản lý các nhà máy, hạ tầng và tài sản dưới dạng số dựa trên số liệu quét laser 3 chiều. Tất cả các giải pháp phần mềm xử lý số liệu đều cho phép kỹ sư mỏ xây dựng và phát triển các mô hình 3D toàn bộ khu vực mỏ tương thích với các quy định và tiêu chuẩn của công ty và của ngành.

Ví dụ giải pháp phần mềm của Bentley có khả năng kết hợp số liệu đo đạc cũ và mới, các mô hình số bề mặt, bản đồ địa hình, ảnh vệ tinh, ảnh chụp từ thiết bị bay không người lái, số liệu đám mây điểm do các loại máy quét laser 3 chiều cung cấp (cố định, di động và hàng không). Hay Maptek, một nhà sản xuất đến từ Australia cung cấp giải pháp phần mềm có khả năng tích hợp toàn bộ quy trình vận hành của số liệu địa không gian trong khai thác khoáng sản gồm địa chất, thiết kế không gian, triển khai xây dựng, theo dõi khai thác, đo đạc cập nhật thông tin chi tiết trong hoạt động thường xuyên của mỏ … Các nhà sản xuất phần mềm chuyên ngành công nghiệp khoáng sản khác rất nổi tiếng trên thế giới phải kể đến như Gexcel JRC Italia, Leica Geosytems, Topcon Mining, Trimble Mining … Các giải pháp phần mềm đều được thiết kế chuyên biệt cho công nghiệp khoáng sản để đảm bảo khả năng xử lý số liệu ảnh hàng không, số liệu quét laser 3 chiều bề mặt và tuyến hầm khai thác, số liệu hình ảnh độ phân giải cao, định vị các cấu trúc mỏ trong khai thác, lập kế hoạch, xây dựng phương án khắc phục sự cố, hiển thị trực quan số liệu đã qua xử lý, cung cấp số liệu cho các hệ thống GIS quản lý mỏ, quản lý nhà máy … đảm bảo cung cấp đầy đủ tất cả các công cụ mà một nhà đo đạc bản đồ trong lĩnh vực khai khoáng cần. 

(Còn tiếp)

Mọi thông tin xin liên hệ với chúng tôi qua hòm thư: info@anthi.com.vn