Số 02/2021: "Năm 2020 và Nhà đo đạc" chúng ta học được những gì – Số 1

Image Content

Tim Burch

Nhóm Kỹ thuật Công nghệ Công ty TNHH ANTHI Việt Nam tổng hợp biên soạn.

Nếu chúng ta cần tìm kiếm khoảng thời gian phù hợp để ngồi lại và nhìn nhận những gì đã diễn ra trong những năm vừa qua, có lẽ năm 2020 là năm phù hợp nhất để cùng nhau tổng hợp những diễn biến lạ thường của một năm có lẽ là khởi đầu cho những thế hệ tiếp theo. Đo đạc và bản đồ cũng là lĩnh vực chứng kiến những điều bất thường xảy ra trong năm 2020 trên quy mô toàn cầu, chúng ta cần nắm lấy cơ hội này để cùng nhau nhìn năm một năm qua với các sự kiện đáng nhớ như sự xuất hiện của các trang thiết bị mới, những công nghệ tương lai, phản ứng của chính phủ trong thời gian gần đây tác động như thế nào tới lĩnh vực đo đạc bản đồ.

NHỮNG CÔNG CỤ ĐO TUYỆT VỜI

Việc xuất hiện của đại dịch COVID-19 trên quy mô toàn cầu không làm gián đoạn việc cho ra đời và giới thiệu các thiết bị đo thế hệ mới tới các nhà đo đạc, đặc biệt trong lĩnh vực định vị toàn cầu bằng vệ tinh GNSS. Khi việc kết hợp các tính năng của GNSS với thiết bị đo quán tính IMU (Inertial Measurement Unit) không còn là ý tưởng mới, ba ông lớn trong lĩnh vực sản xuất thiết bị đo đạc gồm Leica, Topcon và Trimble đều đã giới thiệu phiên bản mới hoặc phiên bản nâng cấp các thế hệ máy thu mới nhất của họ được trang bị gần như tất cả các kỹ thuật công nghệ tối tân. Lợi ích của việc tích hợp IMU vào các máy thu GNSS đó chính là khả năng đo đạc vị trí ngay cả khi máy ở tư thế nghiêng nhưng vẫn đảm bảo tính toán chính xác vị trí đầu nhọn dưới chân sào đo.

Thậm trí Leica còn nâng tính năng đo nghiêng dựa vào IMU này lên một mức mới với bằng việc tích hợp thêm máy chụp ảnh các bức ảnh ở cự ly gần để cung cấp thông tin bổ sung thêm cho các đối tượng đo thông qua phần mềm viễn thám. Số liệu trích xuất từ các bức ảnh chụp gần có thể là các điểm đơn (và được xác nhận trong thiết bị điều khiển thu thập số liệu trong khi thao tác trên thực địa) hoặc là đám mây điểm có khả năng tích hợp vào các dự án quy mô hơn thông qua phần mềm xử lý khác của Leica.

Các thế hệ máy thu mới này, cùng với những mẫu máy nâng cấp từ các nhà cung cấp quy mô nhỏ hơn giúp mở ra thị trường máy GNSS có khả năng phục vụ cho nhiều đối tượng khách hàng hơn trong lĩnh vực đo đạc bản đồ. Việc kết hợp nhiều chức năng và thiết bị dựa trên nền tảng các chùm vệ tinh mới và nâng cấp, bộ xử lý máy thu mạnh mẽ hơn, thu gọn kích thước của máy thu để thuận tiện hơn trên thực địa … tất cả đều tiếp tục hỗ trợ cho việc đẩy mạnh tăng trưởng công nghệ định vị toàn cầu bằng vệ tinh GNSS trong lĩnh vực đo đạc bản đồ.

Các nhà sản xuất đều đang áp dụng nâng cấp kỹ thuật và tính năng này vào những thiết bị mới nhằm mục đích thu thập được vị trí đo ở mọi nơi, mọi thời điểm như khu vực có mật độ che khuất cao, trong đô thị nhiều nhà cao tầng … mà vẫn đo đạc được như không hề có sự xuất hiện của nhiễu đa đường. Mặc dù các nhà sản xuất đều tuyên bố khả năng làm việc của các thiết bị đo GNSS thế hệ mới được mở rộng ra cả các khu vực bị che khuất, tuy nhiên cần hết sức lưu ý rằng với bất kỳ công cụ đo nào thì các phép đo và phép xác định vị trí buộc phải được thực hiện đúng và có các bước kiểm tra xác nhận phù hợp. Tuy nhiên chúng ta cũng phải thừa nhận một điều rõ ràng rằng, các thiết bị đo GNSS thế hệ mới có khả năng hoạt động ở các khu vực khó khăn còn tốt hơn cả các máy thu thế hệ trước hoạt động ở các khu vực thông thoáng.

Không phải tất cả các kỹ thuật và công nghệ mới chỉ được tích hợp vào các dòng sản phẩm máy thu vệ tinh GNSS, một số kỹ thuật chúng ta ít nhận thấy nhưng lại mang đến những tính năng giá trị, điển hình như các nâng cấp đối với các dòng máy toàn đạc điện tử thế hệ mới. Các nhà sản xuất tiếp tục đẩy các thiết bị đo tới giới hạn mới với khả năng phản ứng nhanh hơn, chính xác hơn, khả năng bắt và khoá mục tiêu tốt hơn, và cung cấp những giải pháp có độ tin cậy cao hơn phục vụ cho thu thập số liệu thực địa và xây dựng công trình. Thiết bị ghi số liệu cầm tay tiếp tục được cải thiện với màn hình lớn hơn, phần mềm điều khiển nhiều chức năng hơn, tiệm cận gần hơn với đồ hoạ và chức năng của các phần mềm chạy trên máy tính để bàn.

Mạng điện thoại di động cũng không ngừng tăng trưởng cả về quy mô và tốc độ, ngày nay chúng ta có thêm nhiều hướng kết nối giữa thực địa và văn phòng với tốc độ phản ứng nhanh hơn, khả năng truyền số liệu trực tiếp liên tục và an toàn hơn. Việc thu thập số liệu diễn ra trên thực địa và chính số liệu đó sẽ được xử lý và phân tích trong phòng bởi các chuyên gia gần như ở chế độ thời gian thực, khả năng này giúp đáp ứng được cho nhiều lĩnh vực ứng dụng hơn chứ không chỉ trong lĩnh vực đo đạc bản đồ. Quy trình thu thập số liệu cũng tiến một bước xa và bổ sung thêm các bức ảnh độ phân giải cao vào thiết bị điều khiển thu thập số liệu và/hoặc trên máy tính văn phòng; với tính năng đặc biệt này mỗi thành viên của dự án có thể xác nhận thông tin được thu thập trên thực địa có khả năng đáp ứng được các yêu cầu của dự án trong chế độ thời gian thực.

Một kỹ thuật nữa cũng đang có sự nâng cấp cải thiện rất mạnh mẽ chính là kỹ thuật viễn thám, với nhiều thiết bị được giới thiệu, các phần mềm thế hệ mới nhiều tính năng đặc biệt hơn, khả năng hiển thị hình ảnh nhanh và tốt hơn rất nhiều. Bên cạnh những nâng cấp và sáng tạo được giới thiệu bởi các nhà sản xuất thiết bị và giải pháp truyền thống, nhiều nhà sản xuất thiết bị khác cũng giới thiệu các sản phẩm có khả năng đưa kỹ thuật viễn thám phục vụ cho nhiều đối tượng trong thực tiễn hơn. Tin mới và gây sốc nhất đó chính là công bố của Apple về việc tích hợp thiết bị quét laser 3D (LiDAR) vào các sản phẩm cầm tay thế hệ mới iPhone 12 Pro và iPad Pro song hành với các chức năng chụp ảnh khó có thể hình dung được khi chỉ cần so sánh với các thiết bị thế hệ ngay trước đó cũng chính của Apple.

(Còn tiếp)

Mọi thông tin xin liên hệ với chúng tôi qua hòm thư: info@anthi.com.vn